GIDA İŞLETMELERİNDE HAŞERE VE KEMİRGEN MÜCADELESİNİN GIDA HİJYENİ AÇISINDAN ÖNEMİ


Gıda hijyeni öncelikle gıdanın tüketiciler için güvenilir, kaliteli ve sağlıklı bir şekilde üretilmesi ve tüketicilere sunulmasını amaçlamalıdır. Sağlıklı gıda maddeleri üretebilmek için de gıdanın üretiminden tüketime sunulmasına kadar her aşamada etkili bir şekilde hijyen önlemleri almak gerekmektedir Bundan dolayı gıda maddelerinin üretiminde güvenilir ve sağlıklı hammaddeler kullanmak, gıda maddelerinin hijyenini ve kalitesini olumsuz etkileyecek ve insan sağlığına zarar verecek koşulları ortaya koymak esastır .


Bu açıdan haşere ve kemirgenler gıdanın sağlığa uygunluk kalitesini etkileyen önemli unsurlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu canlılar, hem kendi vücutlarındaki mikroorganizmalar, hem de çevreye bıraktıkları dışkılardaki mikroorganizmalar sebebiyle gıdaların kontamine olmasına yol açmaktadırlar. Haşere ve kemirgenler;


    • Mikroorganizmaların taşınmasına,

    • Gıda ambalajlarının zarar görmesine,

    • Gıdaların tat, görüntü ve kokularının bozulmasına,

    • Gıdaların çürümesine ve paketlenmiş gıdaların paketlerinin bozulması sebebiyle diğer haşere ve kemirgenlerin gıdaya zarar vermesine neden olmaktadırlar.


    Haşere ve kemirgenlerin;


    Doğrudan tüketici sağlığına olan olumsuz etkileri,


    • Gıda hijyeni açısından yarattığı tehlikeler,

    • Gıdalara mekanik zararlar vererek ekonomik açıdan önemli zararlara yol açması gıda işletmelerinde haşere ve kemirgen mücadelesinin temel dayanak noktasını oluşturmaktadır


    Genel olarak bakıldığında haşere ve kemirgenle mücadele; haşere ve kemirgenlerin işletmeye girişini ve yerleşimini engelleyen tedbirlerin alınması ve bunların yok edilmesi (eradikasyonu) şeklinde iki aşamalı olarak gerçekleştirilebilmektedir Bu amaçla gıda işletmelerinde haşere ve kemirgenle mücadele için dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekildedir:


    • Kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.

    • Zemin, duvar ve tavandaki delikler kapatılmalıdır

    • Bina içine açılan 0,6 cm ’den geniş tüm açıklıklar kapatılmalıdır. Örneğin; kapı altları, boru-kablo vs. etrafındaki duvar açıklıkları, boru ağızları, havalandırma ve fonlar, giderler

    • Çöp kutularının ağzı kapalı tutulmalı ve çöp kutuları tam dolmadan önce hızla boşaltılmalıdır

    • Çöp ve atık depolama yerleri üretim alanlarından ayrı ve uzak yerde inşa edilmeli, rutin olarak temizlenip ilaçlanmalıdır

    • Eğer işletmede kolay bozulabilen hazır yemek atıkları birikmekteyse bunların da çöp toplayan kurumlar alana kadar özel bir soğuk odada saklanmalıdır

    • Gıda üretim yerlerinde temizlik ve dezenfeksiyona gereken özen gösterilmelidir

    • Üretim araçları yerden ve duvardan biraz uzağa monte edilerek araçların alt ve arkalarının kolay temizlenmesine olanak sağlanmalıdır .

    • Karton kutu ve koliler işletmeye alınırken kontrol edilmelidir.

    • Cam ve kapılarda sineklik teli veya PVC perde olmalıdır.

    • Kapılarda otomatik kapanma sistemi olmalıdır.

    • Sinekler hava akımına karşı uçamadıklarından dolayı hava akımının kapılardan dışarı doğru olmasına imkân veren bir sistem olmalıdır

    • Haşere ve kemirgenle mücadelede spreyler (toksik etkileri ve kullanımları ile ilgili uyarılar bulunan uygun etiketler taşımalı, yalnızca bu amaçla kullanılan kilitlenebilir odalar veya dolaplarda saklanmalı ve bu konuda eğitimli personel tarafından kullanılmalıdır), elektrikli ızgaralar ya da mor ötesi ışın veren araçlar kullanılmalıdır

    • Güvenlikle ilgili bölümlerin dışında işyerinde kesinlikle hayvan bulundurulmamalıdır (kedi, köpek vs.). Hayvan bulunan güvenlik bölümleri üretim ve depolama tesislerinden ayrı bir alanda olmalıdır

    • Haşere ve kemirgen kontrolünde profesyonel şirketlerden yardım alınmalı, sürekli ve etkin bir yöntem kullanılarak ortam, haşere ve kemirgenlerden arındırılmalıdır