Gıda hijyeni öncelikle gıdanın tüketiciler için güvenilir, kaliteli ve
sağlıklı bir şekilde üretilmesi ve tüketicilere sunulmasını amaçlamalıdır.
Sağlıklı gıda maddeleri üretebilmek için de gıdanın üretiminden tüketime
sunulmasına kadar her aşamada etkili bir şekilde hijyen önlemleri almak
gerekmektedir Bundan dolayı gıda maddelerinin üretiminde güvenilir ve
sağlıklı hammaddeler kullanmak, gıda maddelerinin hijyenini ve kalitesini
olumsuz etkileyecek ve insan sağlığına zarar verecek koşulları ortaya
koymak esastır .
Bu açıdan haşere ve kemirgenler gıdanın sağlığa uygunluk kalitesini
etkileyen önemli unsurlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu
canlılar, hem kendi vücutlarındaki mikroorganizmalar, hem de çevreye
bıraktıkları dışkılardaki mikroorganizmalar sebebiyle gıdaların kontamine
olmasına yol açmaktadırlar. Haşere ve kemirgenler;
-
- Mikroorganizmaların taşınmasına,
- Gıda ambalajlarının zarar görmesine,
- Gıdaların tat, görüntü ve kokularının bozulmasına,
- Gıdaların çürümesine ve paketlenmiş gıdaların paketlerinin bozulması
sebebiyle diğer haşere ve kemirgenlerin gıdaya zarar vermesine neden
olmaktadırlar.
Haşere ve kemirgenlerin;
Doğrudan tüketici sağlığına olan olumsuz etkileri,
-
Gıda hijyeni açısından yarattığı tehlikeler,
-
Gıdalara mekanik zararlar vererek ekonomik açıdan önemli zararlara yol
açması gıda işletmelerinde haşere ve kemirgen mücadelesinin temel
dayanak noktasını oluşturmaktadır
Genel olarak bakıldığında haşere ve kemirgenle mücadele; haşere ve
kemirgenlerin işletmeye girişini ve yerleşimini engelleyen tedbirlerin
alınması ve bunların yok edilmesi (eradikasyonu) şeklinde iki aşamalı
olarak gerçekleştirilebilmektedir Bu amaçla gıda işletmelerinde haşere ve
kemirgenle mücadele için dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekildedir:
-
Kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.
-
Zemin, duvar ve tavandaki delikler kapatılmalıdır
-
Bina içine açılan 0,6 cm ’den geniş tüm açıklıklar kapatılmalıdır.
Örneğin; kapı altları, boru-kablo vs. etrafındaki duvar açıklıkları,
boru ağızları, havalandırma ve fonlar, giderler
-
Çöp kutularının ağzı kapalı tutulmalı ve çöp kutuları tam dolmadan önce
hızla boşaltılmalıdır
-
Çöp ve atık depolama yerleri üretim alanlarından ayrı ve uzak yerde
inşa edilmeli, rutin olarak temizlenip ilaçlanmalıdır
-
Eğer işletmede kolay bozulabilen hazır yemek atıkları birikmekteyse
bunların da çöp toplayan kurumlar alana kadar özel bir soğuk odada
saklanmalıdır
-
Gıda üretim yerlerinde temizlik ve dezenfeksiyona gereken özen
gösterilmelidir
-
Üretim araçları yerden ve duvardan biraz uzağa monte edilerek araçların
alt ve arkalarının kolay temizlenmesine olanak sağlanmalıdır .
-
Karton kutu ve koliler işletmeye alınırken kontrol edilmelidir.
-
Cam ve kapılarda sineklik teli veya PVC perde olmalıdır.
-
Kapılarda otomatik kapanma sistemi olmalıdır.
-
Sinekler hava akımına karşı uçamadıklarından dolayı hava akımının
kapılardan dışarı doğru olmasına imkân veren bir sistem olmalıdır
-
Haşere ve kemirgenle mücadelede spreyler (toksik etkileri ve
kullanımları ile ilgili uyarılar bulunan uygun etiketler taşımalı,
yalnızca bu amaçla kullanılan kilitlenebilir odalar veya dolaplarda
saklanmalı ve bu konuda eğitimli personel tarafından kullanılmalıdır),
elektrikli ızgaralar ya da mor ötesi ışın veren araçlar kullanılmalıdır
-
Güvenlikle ilgili bölümlerin dışında işyerinde kesinlikle hayvan
bulundurulmamalıdır (kedi, köpek vs.). Hayvan bulunan güvenlik
bölümleri üretim ve depolama tesislerinden ayrı bir alanda olmalıdır
-
Haşere ve kemirgen kontrolünde profesyonel şirketlerden yardım
alınmalı, sürekli ve etkin bir yöntem kullanılarak ortam, haşere ve
kemirgenlerden arındırılmalıdır